Prakken d’Oliveira maakte vandaag bekend dat het een aangifte heeft ingediend tegen Shell en enkele (voormalige) directeuren vanwege Shell’s rol bij het verkrijgen van de exploitatierechten voor het Nigeriaanse olieblok dat bekend staat als OPL245. Shell verkreeg deze rechten in 2011, samen met het Italiaanse oliebedrijf Eni S.p.A.
De aangifte is gedaan namens cliënten, de non-gouvernementele organisaties Corner House (UK), Global Witness (UK), HEDA Resource Centre (Nigeria) en Re:Common (Italië).
De aangifte werd al op 19 september 2017 ingediend door advocaten Göran Sluiter en Barbara van Straaten. Cliënten hebben de aangifte destijds buiten de publiciteit gehouden om het Openbaar Ministerie de kans te geven de aangifte in alle rust te bestuderen.
In het licht van antwoorden van minister Kaag van maandag 27 november op Kamervragen naar aanleiding van een publicatie in Vrij Nederland[1] over de OLP245-misstanden, zien cliënten geen reden meer om de aangifte geheim te houden.
De aangifte houdt verband met de betrokkenheid van Shell bij de verwerving van de exploitatierechten voor het Nigeriaanse olieblok OPL245 in 2011. Shell verwierf het olieblok van Malabu Oil & Gas, een Nigeriaanse, lege vennootschap die ervan wordt verdacht de exploitatievergunning op illegale wijze te hebben verkregen van de ‘beneficial owner’ Dan Etete, de voormalige Nigeriaanse minister voor olie.
De aangifte is specifiek gericht tegen Royal Dutch Shell plc, Shell Petroleum N.V., en de leidinggevenden Peter Voser, German Burmeister, Simon Henry en Ben van Beurden.
In de aangifte verzoeken cliënten het Openbaar Ministerie onderzoek te doen naar de hiervoor genoemde verdachten wegen betrokkenheid bij onder andere (buitenlandse) corruptie, bedrog, deelname aan een criminele organisatie, medeplichtigheid aan witwassen en het in strijd handelen met de verplichting tot het openbaar maken van voorwetenschap.
Shell heeft ontkend onrechtmatig te hebben gehandeld met betrekking tot de deal, die recent door de Nigeriaanse overheid in een rechtszaak voor de UK High Court werd beschreven als “corrupt”[2]en “a conspiracy to injure [Nigeria] by unlawful means by depriving the [FRN] of monies for the grant of OPL245 to which it was lawfully and exclusively entitled.”[3]
Shell en Eni betaalden samen een bedrag van zo’n $1.3 miljard aan de Nigeriaanse overheid, die daarvan zo’n $800 miljoen overmaakte aan Malabu. Slechts $210 miljoen is uiteindelijk in de Nigeriaanse schatkist gestort. Het geld dat aan Malabu werd betaald, is vervolgens in rap tempo verdwenen door een verdere verdeling over nog meer lege vennootschappen.
De Milanese openbaar aanklager die om de vervolging van Shell, Eni en enkele van hun bestuurders heeft verzocht, heeft verklaard dat de betalingen zijn gedaan voor “the apparent purpose of bribery”.[4]
De Milanese ‘Notification of completion of preliminary investigations’ stelt onder andere dat een deel van de afkoopsom terecht is gekomen bij Bayo Ojo SAN. San was de Nigeriaanse Attorney Generaltoen OPL245 in 2006 (opnieuw) aan Malabu werd toegekend. De Italiaanse openbaar aanklager stelt ook dat een deel van het geld was bestemd voor “the remuneration of President Goodluck Jonathan and other members of the Nigerian government in office at the time.”[5]
De beslissing of de vervolging in Italië wordt voortgezet - en zo ja tegen welke verdachten - wordt naar verwachting begin december bekend gemaakt.
Ongeacht de voortgang en omvang van de Italiaanse strafzaak, zien cliënten voldoende aanleiding om ook in Nederland aangifte te doen tegen Shell en haar leidinggevenden. Het Nederlandse onderzoek kan zich over andere feiten en verdachten uitstrekken. Bovendien zijn er in Nederland sterke aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek gericht op Shell.
Voor meer informatie en achtergrond over de zaak, zie Shell Knew.
Voor verdere inlichtingen over de aangifte:
- Harm Botje, Shell in het nauw: corrupte constructies, Vrij Nederland, via: https://www.vn.nl/shell-oliedeal/.
- Federal Republic of Nigeria v Malabu Oil and Gas, Statement of Claim, High Court of Justice, Admirality and Commercial Court, London, 18 October 2016, para 4.
- Federal Republic of Nigeria v Malabu Oil and Gas, Statement of Claim, High Court of Justice, Admirality and Commercial Court, London, 18 October 2016, para 29.
- De Pasquale, Witness Statement. In the Matter of Eni Spa. Et al. and In the Matter of the Criminal Justice (International Cooperation) Act 1990 (Enforcement of Overseas Forfeiture Orders) Order 2005, Crown Court Sitting at Southwark, 4 September 2014, para 12.
- Public Prosecution Office at the Ordinary Court of Milan, Notification of completion of preliminary investigations Art. 415-bis of the Italian Code of Criminal Procedure, p.7.