VluchtelingenWerk Nederland (hierna: “VWN”) heeft de Staat en het COA in een aansprakelijkstelling een ultimatum gesteld om te zorgen voor een asielopvang die voldoet aan de wettelijke minimumnormen. Indien de Staat en het COA hier op 1 augustus a.s. niet aan voldoen, zal VWN naar de kort gedingrechter stappen om adequate opvang af te dwingen.
De Staat en het COA hebben de wettelijke taak om asielzoekers menswaardig op te vangen, in ieder geval conform de minimumnormen neergelegd in de Unierechtelijke Opvangrichtlijn, het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. Daarnaast hebben de Staat en het COA de plicht om het recht op opvang zonder ongerechtvaardigd onderscheid te garanderen aan asielzoekers die verzoeken om internationale bescherming.
VWN constateert dat sinds september 2021 in strijd wordt gehandeld met deze wettelijke minimumnormen en dat sprake is van onrechtmatig handelen. Sindsdien verblijft namelijk een grote groep asielzoekers – onder wie veel kinderen – in mensonterende omstandigheden, met een groot risico voor hun (psychische) gezondheid. Bovendien constateert VWN dat bestaande mogelijkheden niet worden benut. Zo stonden in juni jl. duizenden opvangplekken voor asielzoekers uit Oekraïne leeg, terwijl asielzoekers in Ter Apel in tenten sliepen. Ook kunnen via het staatsnoodrecht alleen plekken voor asielzoekers uit Oekraïne worden afgedwongen, wat niet mogelijk is bij asielzoekers uit andere landen. Onder meer de Inspecties van Justitie en Veiligheid en Gezondheid en Jeugd wijzen op het ongerechtvaardigde onderscheid tussen deze groepen asielzoekers (link).
Nu de situatie inmiddels tien maanden voortduurt en de noodzakelijke oplossing binnen afzienbare termijn niet in zicht is, kan er volgens VWN niet langer vastgehouden worden aan het huidige overlegmodel en zullen met spoed – zo nodig via de rechter – adequate opvangplekken moeten worden afgedwongen.
Zie hier het nieuwsbericht van VWN over de aansprakelijkstelling.
VluchtelingWerk Nederland wordt in deze zaak bijgestaan door advocaten Tom de Boer en Thomas van der Sommen.