Twee vakbonden bij het Europees Octrooibureau, VEOB en SUEPO, hebben vandaag bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) een klacht ingediend tegen Nederland wegens schending van artikel 6 EVRM en artikelen 10 en 11 in combinatie met artikel 13 EVRM.
De (onder meer) op Nederlands grondgebied gevestigde Europese Octrooi Organisatie (EOO) maakt inbreuk op het recht van de vakbonden op collectief actievoeren en collectief onderhandelen, internationaal erkende rechten die mede worden gewaarborgd door artikelen 10 (recht op vrijheid van meningsuiting) en 11 (recht op vrijheid van vereniging en vergadering) van het EVRM. Bij de EOO is sinds jaren sprake van een cultuur van intimidatie vanuit het management dat ertoe heeft geleid dat de werksfeer binnen de organisatie ernstig is aangetast. De EOO maakt het de vakbonden onmogelijk de belangen van hun leden effectief te behartigen.
Hoewel een organisatie als de EOO onder normale omstandigheden immuniteit van rechtsmacht geniet, geldt dat niet als er voor de vakbonden geen effectief rechtsmiddel is om de problematiek (intern) aan te kaarten. Volgens vaste jurisprudentie van het EHRM kan een nationale rechter in dat geval rechtsmacht aanvaarden.
Bij arrest van 15 februari 2015 bepaalde het gerechtshof Den Haag dat de vakbonden als zodanig inderdaad geen effectief rechtsmiddel hebben binnen de EOO. Het Hof aanvaardde rechtsmacht en stelde vervolgens de vakbonden vervolgens grotendeels in het gelijk. De EOO ging in cassatie, primair wegens zijn afgewezen beroep op immuniteit. De Nederlandse Staat heeft zich in die cassatieprocedure als partij gevoegd, aan zijde van de EOO. Bij uitspraak van 20 januari 2017 bepaalde de Hoge Raad dat de EOO tóch immuniteit van rechtsmacht geniet. Het arrest betekent voor de vakbonden dat ze in Nederland geen daadwerkelijk rechtsmiddel hebben om tegen de inbreuken op hun EVRM-rechten op te komen.
Nederland is als verdragsstaat verplicht om erop toe te zien dat het EVRM op zijn grondgebied wordt gewaarborgd. Nu dat als gevolg van het arrest van de Hoge Raad niet mogelijk is, schendt Nederland artikel 6 van het EVRM (het recht op een eerlijk proces en toegang tot de rechter) en de artikelen 10 en 11 in combinatie met artikel 13 EVRM (het recht op een effectief rechtsmiddel).
De vakbonden worden bijgestaan door advocaat Liesbeth Zegveld.
Eerdere berichten
- Geen immuniteit van jurisdictie voor het Europees Octrooibureau
- Hoger beroep vakbonden tegen de European Patent Organization grotendeels gewonnen
- Hoge Raad draait 2014-vonnis in SUEPO & VEOB t. EOO terug
Zie tevens
- Coverstory: "EOB: bastion van tirannie en angst"
- Vakbonden dagen EOO opnieuw in kort geding
- EPO-staff unions to file appeal against verdict summary proceedings